Η ενεργειακή μετάβαση, όπως εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα, δεν είναι πράσινη ούτε ισορροπημένη. Αντί να αποτελεί ευκαιρία για προστασία του φυσικού πλούτου, εξελίσσεται σε ασύδοτη και χαοτική βιομηχανοποίηση της ελληνικής γης.
Τα βουνά και οι ορεινές περιοχές φορτώνονται με αιολικούς σταθμούς και ανεμογεννήτριες, η αγροτική γη καλύπτεται με τεράστιες εκτάσεις φωτοβολταϊκών και σχεδόν κάθε ποτάμι και κάθε ρέμα στοχοποιείται από Μικρά Υδροηλεκτρικά. Ο χάρτης της ΡΑΑΕΥ [https://geo.rae.gr/?lon=25.095928302378706&lat=39.9866118442718&zoom=7] είναι αποκαλυπτικός και τα δείχνει όλα με σαφήνεια. Η Ελλάδα μετατρέπεται σταδιακά σε ένα διάσπαρτο ενεργειακό τοπίο, φτιαγμένο όχι για τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, αλλά για τις απαιτήσεις μιας εξαγωγικής ενεργειακής αγοράς, που μεγαλώνει ανεξέλεγκτα.
Την ίδια στιγμή, στη Βραζιλία πραγματοποιείται η COP30 [https://en.wikipedia.org/wiki/2025_United_Nations_Climate_Change_Conference], η παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα. Εκεί οι θέσεις είναι καθαρές: προστασία της βιοποικιλότητας και των δασών, δίκαιη και κοινωνικά ισότιμη ενεργειακή μετάβαση, διαφύλαξη των υδάτων, των εδαφών και του τοπίου, συμμετοχή των πολιτών και κυρίως, αλλαγή του μοντέλου ζωής, παραγωγής και κατανάλωσης.
Κι όμως, στην Ελλάδα εφαρμόζεται ακριβώς το αντίθετο μοντέλο. Μιλάμε για μια πολιτική και πρακτική που δεν μειώνει την κατανάλωση, δεν αλλάζει το παραγωγικό μοντέλο, δεν προστατεύει τα οικοσυστήματα και δεν σέβεται τις τοπικές κοινωνίες. Μία μετάβαση που στηρίζεται στην ιδέα ότι η φύση είναι διαθέσιμος χώρος για έργα, αντί για πολύτιμο οικοσύστημα που πρέπει να διαφυλαχθεί. Ότι το βουνό, το ποτάμι και η αγροτική γη είναι πρώτα «ενεργειακό δυναμικό» και μόλις μετά φυσική κληρονομιά. Αν αυτό συνεχιστεί, δεν μπορούμε να μιλάμε για πράσινη μετάβαση. Μιλάμε για αναπαλαίωση του ίδιου μοντέλου υπερεκμετάλλευσης, απλώς με πράσινο χρώμα.
Η Ελλάδα μπορεί να πρωτοπορήσει σε μια δίκαιη και συνετή ενεργειακή μετάβαση.
Αλλά αυτό απαιτεί σχέδιο, επιστημονική τεκμηρίωση, χωροταξική δικαιοσύνη και συμμετοχή των πολιτών. Όχι την τυφλή βιομηχανοποίηση των βουνών, των ποταμιών και της γης.
Στέφανος Σταμέλλος
https://www.facebook.com/stefanos.stamellos/