Εγκύκλιο εξέδωσε το υπουργείο Εσωτερικών στην οποία αναπτύσσεται μια σειρά θεμάτων που άπτονται όλων των πτυχών λειτουργίας της δημοτικής επιτροπής και καταβάλλεται προσπάθεια να απαντηθούν ερωτήματα που ανακύπτουν κατά τη λειτουργία της, καθώς και να παρουσιαστούν δόκιμοι τρόποι χειρισμού αυτών.
Ωστόσο, στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι, σε κάθε περίπτωση, εναπόκειται στην εκάστοτε επιτροπή να αποφασίζει, εντός του οριοθετημένου νομοθετικού πλαισίου, τον ειδικότερο τρόπο λειτουργίας της, βάσει του κανονισμού της.
Η δημοτική επιτροπή αποτελεί το νέο συλλογικό όργανο διοίκησης του δήμου το οποίο ασκεί τις αρμοδιότητες της εκτελεστικής επιτροπής, της οικονομικής επιτροπής και επιτροπής ποιότητας ζωής, οι οποίες από την 1η Ιανουαρίου 2024 καταργήθηκαν.
Η δημοτική επιτροπή συγκροτείται και λειτουργεί για συγκεκριμένη θητεία, τριάντα (30) μηνών, σε όλους τους δήμους, μετά από τη διεξαγωγή των δημαιρεσιών. Συγκεκριμένα, τα μέλη της δημοτικής επιτροπής εκλέγονται κατά το πρώτο έτος της δημοτικής περιόδου και κατά το τρίτο έτος αυτής.
Αρμοδιότητες της δημοτικής επιτροπής
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοτική επιτροπή ασκεί από τη νέα αυτοδιοικητική περίοδο, το σύνολο των αρμοδιοτήτων των ανωτέρω επιτροπών, δηλαδή της εκτελεστικής επιτροπής, της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής, έχει ως κύριο αντικείμενο την παρακολούθηση της εφαρμογής της δημοτικής πολιτικής και του επιχειρησιακού σχεδίου του δήμου, τον έλεγχο και την παρακολούθηση της οικονομικής και διοικητικής λειτουργίας του, καθώς και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, ασκώντας αποφασιστικές, ελεγκτικές, συντονιστικές και γνωμοδοτικές αρμοδιότητες.
Ακόμη, πλέον των προαναφερθεισών αρμοδιοτήτων, αποφασίζει και για όσα ορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 74Α του ν. 3852/2010.
Επισημαίνεται ότι, σε δήμους με πληθυσμό κάτω των δέκα χιλιάδων (10.000) κατοίκων, στους οποίους οι αρμοδιότητες της επιτροπής ποιότητας ζωής ασκούνταν από το δημοτικό συμβούλιο, από τη νέα αυτοδιοικητική περίοδο, ασκούνται από τη δημοτική επιτροπή.
Το τρίτο έτος της δημοτικής περιόδου το δημοτικό συμβούλιο θα συγκληθεί για την εκλογή μελών της δημοτικής επιτροπής την Τετάρτη, 1 Ιουλίου 2026.
Η καταγραφή των αρμοδιοτήτων της δημοτικής επιτροπής (Βλ. Παράρτημα Γ΄) στις ανωτέρω διατάξεις δεν είναι εξαντλητική, καθότι υφίστανται ειδικότερες διατάξεις στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο (νόμοι, προεδρικά διατάγματα και κανονιστικές αποφάσεις), με τις οποίες απονέμονται αρμοδιότητες στην εκτελεστική επιτροπή ή την οικονομική επιτροπή ή την επιτροπή ποιότητας ζωής. Εξ αυτών των λόγων, δέον στο Προοίμιο των αποφάσεων να μνημονεύονται οι διατάξεις που αποτελούν τη νομική βάση για την έκδοση της απόφασης.
Πέραν των ανωτέρω, επισημαίνονται οι ακόλουθες διατάξεις που αφορούν στην άσκηση των αρμοδιοτήτων της δημοτικής επιτροπής:
- Το δημοτικό συμβούλιο μπορεί, με απόφασή του που λαμβάνεται με τη απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων, να μεταβιβάζει στη δημοτική επιτροπή αρμοδιότητές του σχετικές με το αντικείμενό τους.
- Η δημοτική επιτροπή, με ειδική απόφαση που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών της, μπορεί να παραπέμπει συγκεκριμένο θέμα της αρμοδιότητάς της στο δημοτικό συμβούλιο για τη λήψη απόφασης, εφόσον κρίνει ότι αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητά του.
- Το δημοτικό συμβούλιο μπορεί, για θέματα ιδιαίτερα σοβαρά, με ειδική αιτιολογία και με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, να αποφασίζει ότι θα ασκήσει το ίδιο αρμοδιότητες της δημοτικής επιτροπής.
- Το δημοτικό συμβούλιο είναι αρμόδιο να λάβει απόφαση για όλα τα θέματα ημερήσιας διάταξης που περιλαμβάνονται στις προσκλήσεις14 της δημοτικής επιτροπής, αν μετά από δύο (2) συνεχείς συνεδριάσεις η δημοτική επιτροπή δεν έχει απαρτία ή αν δε συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων για τη λήψη απόφασης.
Οφείλει να επισημανθεί ότι το δημοτικό συμβούλιο έχει αρμοδιότητα για κάθε θέμα του δήμου, εκτός από εκείνα που ανήκουν εκ του νόμου στην αρμοδιότητα του δημάρχου ή άλλου οργάνου του δήμου (π.χ. δημοτική επιτροπή) ή το ίδιο το δημοτικό συμβούλιο μεταβίβασε στη δημοτική επιτροπή.