Του Μάριου Παπαευσταθίου (*)
Ο σύγχρονος άνθρωπος ζώντας σε έναν κόσμο που του εξασφαλίζει όλες τις προϋποθέσεις για να κατακτήσει την ευτυχία τυραννιέται από τα αγαθά της προόδου που δημιούργησε και βλέπει καθημερινά να διαψεύδονται όλες εκείνες οι ελπίδες της ευζωίας που του διέγραψε ο πολιτισμός. Έτσι η υποτίμηση του ανθρώπινου παράγοντα με τις καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες είναι δείγματα που επιβεβαιώνουν τον παραλογισμό της εποχής μας. Πρόκειται στην ουσία για την Νέα Ψηφιακή Εποχή η οποία χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις και αντινομίες.
Η “Νέα Ψηφιακή Εποχή” αναφέρεται σε μια περίοδο στην ανθρώπινη ιστορία όπου η τεχνολογία της πληροφορίας και η ψηφιακή τεχνολογία έχουν έναν ισχυρό και ευρείας κλίμακας αντίκτυπο στην κοινωνία, την οικονομία, τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής. Αυτή η εποχή έχει ξεκινήσει και επεκτείνεται συνεχώς, επηρεάζοντας όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς μας.
Ένα από τα στοιχεία που έχουν εμφανιστεί με σημαντικό τρόπο στην ψηφιακή εποχή είναι η τεχνητή νοημοσύνη.Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) είναι ένα πεδίο της επιστήμης των υπολογιστών που ασχολείται με τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή συστημάτων και προγραμμάτων που εμφανίζουν νοημοσύνη σε παρόμοιο βαθμό με τον τρόπο που λειτουργεί η ανθρώπινη νοημοσύνη. Σκοπός της τεχνητής νοημοσύνης είναι να επιτρέψει σε μηχανές και υπολογιστικά συστήματα να εκτελούν εργασίες που απαιτούν ανθρώπινη νοημοσύνη, όπως αναγνώριση προτύπων, εκμάθηση, λήψη αποφάσεων, επίλυση προβλημάτων και ακόμα και αλληλεπίδραση με ανθρώπους.Είναι με λίγα λόγια συστήματα και αλγόριθμοι που προσπαθούν να επιτελέσουν διεργασίες όπως η ανθρώπινη νοημοσύνη και είναι σαφώς μία μεγάλη ευκαιρία που ταυτόχρονα ενέχει και πολλούς κινδύνους όπως και άλλες τεχνολογίες αλλά η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι πιο επικίνδυνη γιατί σκέφτεται κιόλας.
Διερευνώντας τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογική ανάπτυξη σε όλες της τις εκφάνσεις επιδρά καταλυτικά στην ζωή του ανθρώπου προκύπτουν, ανάμεσα σε άλλα, οι ακόλουθες διαπιστώσεις:
- Αυξημένη Πραγματικότητα και Εικονική Πραγματικότητα: Η τεχνολογία AR (Επαυξημένης Πραγματικότητας) και VR (Εικονικής Πραγματικότητας) έχει δημιουργήσει νέους τρόπους αλληλεπίδρασης με τον κόσμο και την πληροφορία.
- Διακυβέρνηση και Κοινωνικός Αντίκτυπος: Η τεχνολογία έχει επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες λειτουργούν, σε θέματα όπως η προστασία της ιδιωτικής ζωής, η διακυβέρνηση των δεδομένων και η διάδοση των ειδήσεων.
- Οικονομία και Εργασία: Η Ψηφιακή Εποχή έχει αλλάξει τον τρόπο παραγωγής και εμπορίας αγαθών και υπηρεσιών, επηρεάζοντας τις θέσεις εργασίας και τις αγορές εργασίας.
- Εκπαίδευση: Η τεχνολογία έχει επηρεάσει τον τρόπο που γίνεται η εκπαίδευση, με τη δυνατότητα της εξ αποστάσεως μάθησης, τη χρήση διαδραστικών πλατφορμών και τη βελτίωση της πρόσβασης σε παιδαγωγικό υλικό.
- Ψηφιοποίηση και Συνδεσιμότητα: Η ψηφιοποίηση των δεδομένων και η ευρείας κλίμακας συνδεσιμότητα έχουν επιτρέψει την ανταλλαγή πληροφοριών με τρόπο που ποτέ πριν δεν ήταν δυνατός.
- Τεχνητή Νοημοσύνη και Μηχανική Μάθηση: Η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση έχει οδηγήσει σε εκπληκτικές δυνατότητες, όπως αυτόνομα συστήματα, αυτόνομα οχήματα και προηγμένες αναλύσεις δεδομένων.
Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση και πρόληψη φυσικών καταστροφών. Αυτό συμβαίνει διότι η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση δεδομένων, τον προγραμματισμό ρομποτικών συστημάτων, την πρόβλεψη και τη διαχείριση κρίσεων. Ανάλογα με την εφαρμογή, η ΤΝ μπορεί να προσφέρει τα εξής:
- Πρόβλεψη φυσικών καταστροφών: Η ΤΝ μπορεί να αναλύσει μεγάλα σύνολα δεδομένων, όπως δεδομένα καιρού, γεωλογικά δεδομένα και καταγραφές από αισθητήρες, για να προβλέψει φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες, σεισμούς και καταιγίδες.
- Διαχείριση κρίσεων: Κατά την εκδήλωση φυσικών καταστροφών, η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών από διάφορες πηγές, όπως αισθητήρες, κοινωνικά δίκτυα και δορυφόρους, προκειμένου να βοηθήσει στον συντονισμό των διασωστικών επιχειρήσεων και την παροχή αναγκαίων πληροφοριών στις αρχές.
- Διαχείριση κινδύνου: Η ΤΝ μπορεί να αξιολογήσει τον κίνδυνο φυσικών καταστροφών σε συγκεκριμένες περιοχές και να συστήσει μέτρα πρόληψης, όπως ενίσχυση κτιρίων, δημιουργία αντιπλημμυρικών συστημάτων ή θωράκιση επικίνδυνων περιοχών.
- Εκτέλεση αυτόνομων ρομποτικών αποστολών: Ρομποτικά συστήματα που χρησιμοποιούν ΤΝ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αναζήτηση και διάσωση σε καταστροφές, ανιχνευτές επικίνδυνων υλικών, και άλλες κρίσιμες αποστολές.
- Παρακολούθηση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων: Με τη χρήση αισθητήρων και ανάλυση δεδομένων, η ΤΝ μπορεί να βοηθήσει στην παρακολούθηση των επιπτώσεων της καταστροφής και στον σχεδιασμό των επιχειρήσεων αποκατάστασης.
Συνολικά, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη πρόληψη, διαχείριση και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, βελτιώνοντας την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των αντίστοιχων επιχειρήσεων και διαδικασιών. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απαραίτητα η λύση για όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με τις φυσικές καταστροφές.
Τέλος θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί ότι «Ο άνθρωπος στην προσπάθεια του να γίνει υπεράνθρωπος ξεχνώντας τον Θεάνθρωπο και υποτιμώντας τον συνάνθρωπο κατάντησε απάνθρωπος»
(*) Καθηγητής