Του Βασίλη Μαστρογιάννη (*)
Έχει ψηφιστεί για αρχηγός “αριστερού” κόμματος ένας άνθρωπος που η παλαιότερη αρθρογραφία του προσομοίαζε με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Έγραψε πρόσφατα έγκριτος καθηγητής βιβλίο για το “φαινόμενο Κασελλάκη” και δημιούργησε τεράστιο ενδιαφέρον στην παρουσίασή του, όπου αναπτύχθηκαν διάφορες απόψεις για την μεταπολιτική, τη μεταδημοκρατία και τη μετανεωτερικότητα. Αφού αποφύγουμε να υπερθεματίσουμε σε νεολογισμούς και αυθαίρετες εντάξεις, χρήσιμο είναι να δούμε το τι καινούργιο φέρνει αυτό το φαινόμενο. Πράγματι είναι καινοφανές ένας άνθρωπος σχεδόν από το πουθενά –μέχρι το καλοκαίρι που ο πρώην αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ τον έβαλε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας κανείς δεν τον γνώριζε– να έρθει και να πάρει ένα κόμμα της “Αριστεράς” μέσα σε λίγες μέρες. Για όσους ξέρουν τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ προκαλεί τεράστιο ερωτηματικό για το πώς ένα κόμμα που η βάση και η οργάνωσή του είναι κομμουνιστογεννής και η κομματική νομενκλατούρα είχε τον απόλυτο έλεγχο των μηχανισμών, έχασε αυτόν τον έλεγχο και τελικά το κόμμα.
Προφανώς το κάστρο έπεσε από “μέσα” – αυτό πλέον δεν αμφισβητείται. Όλοι οι υπόλοιποι, όμως, παλιές καραβάνες και φιλόδοξοι νέοι, δεν κατάλαβαν τον κίνδυνο; Προφανώς όχι και αυτό δείχνει ως ένα σημείο και την αντίληψή τους και τη σχέση τους με την πραγματικότητα – ίσως και τις ικανότητές τους. Το καινούργιο λοιπόν που φέρνει αυτό το φαινόμενο, εκτός του γεγονότος ότι δεν προέρχεται από τον κομματικό μηχανισμό, είναι η αποθέωση και κυριαρχία της επικοινωνίας, της εικόνας. Κι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί, όπως ο σημερινός πρωθυπουργός, εκμεταλλεύονται στο έπακρο την εικόνα. Γι’ αυτό και ό όλος σχεδιασμός της πολιτικής γίνεται με βάση τα προτάγματα της επικοινωνίας κι όχι της ουσίας.
Όμως, στην συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε μόνο την εικόνα, καθότι απουσιάζει –προς το παρόν– η πολιτική πλατφόρμα. Δηλαδή έχει ψηφιστεί για αρχηγός “αριστερού” κόμματος ένας άνθρωπος που η παλαιότερη αρθρογραφία του προσομοίαζε με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο παλιός ΣΥΡΙΖΑ είχε συγκεκριμένη πολιτική πλατφόρμα –ανεξαρτήτως ιδεοληψιών ή μεταστροφών και θολών πρακτικών και ανεξαρτήτως αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς μαζί του– πάνω στα ζητήματα της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων, της οικολογίας, της οικονομίας, των διεθνών σχέσεων κ.α., η οποία έρχεται από μια μακρά ιδεολογική παράδοση.
Αυτή η πλατφόρμα συνεχίζει να ισχύει ή όλα θα αναθεωρηθούν και προς ποια κατεύθυνση. Σε αυτό το σημείο πρέπει να ξεκαθαριστεί κάτι. Ο ΣΥΡΙΖΑ με τις όποιες αρχές του και την πολιτική του πρακτική ήταν σε μεγάλο ποσοστό αυτοί που σήμερα αποχωρούν. Κατά συνέπεια, το κυρίαρχο “καινούργιο” αυτού του φαινομένου είναι ότι έχουμε έναν αρχηγό σε ένα κόμμα της “Αριστεράς” που δεν έχει στους κόλπους του ούτε τα περισσότερα στελέχη της “Αριστεράς” και θα δούμε για τους αριστερούς ψηφοφόρους.
Το “κόμμα Κασσελάκη”
Μετά από όλα αυτά, ένα είναι βέβαιο: ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως τον ξέραμε, έκλεισε τον ιστορικό του κύκλο και είναι άγνωστο με τι θα αντικατασταθεί. Το “κόμμα Κασελλάκη” θα φανεί πολύ σύντομα αν έχει λόγο ύπαρξης, μετά την απώλεια των αριστερών χαρακτηριστικών του. Από ό,τι φαίνεται θα κινηθεί προς σοσιαλδημοκρατική κατεύθυνση (με χαρακτηριστικά του αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος). Τον πολιτικό αυτό χώρο, όμως, χρόνια κατέχει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο, έστω αργά αλλά σταθερά, κερδίζει δυνάμεις.
Όσον αφορά την μεταπολιτική –παρόλο που ο όρος έχει πολυχρησιμοποιηθεί με διάφορες έννοιες και στοχεύσεις– σαφώς το φαινόμενο αυτό έχει στοιχεία της σύγχρονης αντίληψης του όρου, κατά το σκέλος της εγκατάλειψης του “κόσμου των πολιτικών περιεχομένων” και την εισδοχή στον “κόσμο του πολιτικού φαίνεσθαι”. Κι αυτή η μεταστροφή βεβαίως δεν έχει καμία σχέση με την αριστερή ιδεολογία. Αριστερή ιδεολογία, που παρά τα λάθη από τους εφαρμοστές της, κατά τη γνώμη μου δεν θα εγκαταλειφθεί, καθότι είναι συνυφασμένη (λόγω της ύπαρξης των κοινωνικών ανισοτήτων παγκοσμίως, οι οποίες όσο πάνε και διογκώνονται) με την υπεράσπιση των αδυνάτων, των δικαιωμάτων, της περιβαλλοντικής ευαισθησίας, της άρσης των ανισοτήτων, της δίκαιης αναδιανομής του πλούτου, της ειρηνικής συνύπαρξης και στη βάση όλων όσων αγώνων δόθηκαν, εδώ και αιώνες για μια δίκαιη κοινωνία.
Ο χρόνος (σύντομα) θα δείξει με κριτήριο και του τι θέλει πρωτίστως ο προοδευτικός κόσμος. Μέχρι τότε η παρούσα κυβέρνηση παίζει –και μάλιστα πολύ άσχημα– μόνη της.
(*) Διδάκτωρ Δημοσίου-Διοικητικού Δικαίου με πλούσιο συγγραφικό έργο. Έχει διδάξει στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο και έχει -μεταξύ των άλλων- διατελέσει διευθυντής του Γραφείου του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη Γιάννη Πανούση τ